Anka Ptaszkowska działa jednocześnie jako krytyczka, kuratorka, galerzystka, organizatorka wystaw i inicjatorka spotkań. W 1966 roku wraz z grupą krytyków i artystów zakłada Galerię Foksal, której program współtworzy do 1970 roku. Pisze manifesty, blisko współpracuje i przyjaźni się z artystami i artystkami. Intensywne życie towarzyskie i artystyczne tej grupy przyjaciół toczy się także w pracowni Henryka Stażewskiego i Mewy Łunkiewicz-Rogoyskiej, którzy są łącznikami między młodszym pokoleniem a sztuką przedwojennej awangardy, oraz w domu Anki Ptaszkowskiej i Edwarda Krasińskiego w Zalesiu Górnym.
Na początku lat 70. Anka Ptaszkowska razem z fotografem Eustachym Kossakowskim przenosi się do Paryża, gdzie zaprzyjaźnia się z Danielem Burenem i krytykiem Michelem Claurą. Wspólnie zakładają dwie eksperymentalne instytucje: konceptualną Galerię 1-36 i alternatywne miejsce Vitrine pour l'Art Actuel, które składa się z baru i księgarni specjalizującej się w książkach artystów. Inicjuje też szeroko zakrojony projekt Wymiana między artystami 1931–1982 Polska/USA. Doświadczenie muzeograficzne, którego rezultatem jest przekazanie w darze prac amerykańskich artystów do Muzeum Sztuki w Łodzi, oraz prac polskich twórców prac do kolekcji sztuki Museum of Contemporary Art w Los Angeles. Do dziś organizuje w swoim paryskim i warszawskich mieszkaniach artystyczne spotkania i wystawy.
Eksperyment i przygodę ceni bardziej niż praktyczne cele. Jej niechęć do sztywnych ról społecznych i konwencji odpowiada za ulotny charakter podejmowanych przez nią inicjatyw. Z tą nieciągłością w życiu zawodowym kontrastuje jej wieloletnie i całkowite zaangażowanie w twórczość bliskich jej artystek i artystów. Przedmiotem jej zaangażowania są w równej mierze sztuka, jak i ludzie, którzy ją tworzą. Potrafi angażować innych do udziału w do najbardziej nieprawdopodobnych przedsięwzięciach. Wśród wspieranych przez nią twórców są twórcy znani z historii sztuki, jak i postacie, których związki ze sztuką były krótkotrwałe lub „wolne”. A więc także artyści funkcjonujący na marginesie – zarówno społecznym, jak i świata sztuki – jak Krzysztof Niemczyk czy André du Colombier. Ich bezwarunkowe dążenie do wolności jest bliskie anarchistycznemu usposobieniu Ptaszkowskiej.
Osią wystawy Anka Ptaszkowska. Przypadkiem jest scenariusz filmu autobiograficznego w 32 rozdziałach, napisany przez Ptaszkowską w 2016 roku, a teraz opublikowany w katalogu. Zrealizowany na podstawie tego tekstu film Anny Molskiej Wyobraźmy sobie, że istnieje prawda w sztuce będzie pokazywany w Muzeum nad Wisłą podczas trwania wystawy. Wybór prac i dokumentów archiwalnych do każdego z rozdziałów scenariusza ukazuje zarówno oficjalny, jak i prywatny wymiar tej historii. Całość ekspozycji dopełnia instalacja dźwiękowa Michała Libery, w której wykorzystano fragmenty archiwalnych nagrań i rozmów z bohaterką wystawy. Zrealizowana z wiernością wobec zasad Anki wystawa nie domyka opowieści i pozostawia miejsce na właściwe jej sprzeczności. Masa historii, postaci, prac, dokumentów i dźwięków znajdujących się na wystawie oddaje intensywność jej działalności.
Artystki i artyści
Paweł Althamer, Carl Andre, Violett e a, Vincent D’Arista, Włodzimierz Borowski, Daniel Buren, Michel Claura, André du Colombier, Florian Fouché, François Guinochet, Dan Graham, Raymond Hains, Izabella Jagiełło, Koji Kamoji, Tadeusz Kantor, Eustachy Kossakowski, Edward Krasiński, Takahiko Iimura, Maria Ewa Łunkiewicz-Rogoyska, Babette Mangolte, Peter Marcasiano, Krzysztof Niemczyk, Rachel Poignant, Henryk Stażewski, Hiroshi Yokoyama, Bertrand Wicquart
Projekt otrzymuje wsparcie Instytutu Francuskiego w Polsce.
Anka Ptaszkowska. Przypadkiem
17.02 – 23.04.2023
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Wybrzeże Kościuszkowskie 22
otwarcie: 17.02.2023, godz. 18.00
